Almahata Sitta* (URE-an pmict.)
(محطة ستة)
syn. Station Six
Elipsa spadku (strewnfield) meteorytu Almahata Sitta.
Intrygujący ureilit nie przestaje zaskakiwać. Almahata Sitta, spadek z 2008 roku jest nadal obiektem wnikliwych badań. Tak jak przypuszczano wcześniej, znajdywane w elipsie spadku fragmenty meteorytów enstatytowych i chondrytów zwyczajnych nie są osobnymi spadkami, ale częściami tego ureilita. Taki meteoryt "3 in 1" - ciało macierzyste tego meteoryty było mieszaniną fragmentów o różnej historii i budowie - powstało w wyniku kolizji trzech różnych typów planetoid! EPSC-DPS Joint Meeting 2011 in Nantes, France: EPSC-DPS2011-915.pdf
|
Pierwszy w historii meteoryt, który zaobserwowano przed spadkiem ;-) W nocy 6 października 2008 roku o godzinie 06:39 UTC Richard Kowalski (!) odkrył małą asteroidę, której nadano nazwę 2008 TC3. Odkrycia tego dokonał 1.5 metrowym teleskopem Programu Catalina Sky Survey w Arizonie pracującym na potrzeby sieci przeglądu nieba, programu mającego na celu wykrywanie obiektów kosmicznych, których orbity przecinają orbitę Ziemi. Na podstawie zgromadzonych obserwacji wyliczono, że następnego dnia, 7 października meteoroid 2008 TC3 wejdzie w atmosferę Ziemi nad północnym Sudanem, w związku z czym należy spodziewać się spadku meteorytu. Opinia publiczna i media żyły tym faktem przez następne 19 godzin. My też w Polsce śledziliśmy na forach (meteorytomania) i stronach NASA szybko zmieniające się informacje o nadchodzącym wydarzeniu. Początkowe zgrubne oszacowania masy, czasu i miejsca spadku, były na bieżąco weryfikowane i udokładniane. Zgodnie z przewidywaniami, 7 października 2008 roku o godz. 02:46 UTC (05:46 czasu lokalnego) nad północnym Sudanem w atmosferę Ziemi wszedł 2–5 metrowy meteoroid, efektownie eksplodował i płonął (co widzieli nawet piloci samolotów lecących w tym rejonie i amerykańskie satelity), w finale spadło około 3.95 kg meteorytu rzadkiego typu – ureilit. Mały kawałek tego niecodziennego "gościa z Kosmosu" mam w swojej kolekcji. |
s ~0.09 g
specimen dimension: 10 x 4 x 0.7 mm; hires; photo: Haberer
Siegfried
|
|
Almahata Sitta* (URE-an. pmict.) [MBD][EoM] | |
|
|
Meteoroid 2008 TC3 o rozmiarach 2 do 5 metrów wszedł w atmosferę ziemską o godzinie 02:45:40 UTC od zachodniej strony nieba (azymut 281o) pod kątem 19o do horyzontu, z prędkością ok. 12.8 km/s. Gdy zaczął być widoczny jako bolid był na wysokości 65 km. Zarejestrowano trzy silne jednosekundowe rozjaśnienia trwające ok. 3.5 sekundy, a po 1 sekundzie później końcową eksplozję po której zgasł będąc wtedy na wysokości ok. 36 km. Błysk spadku zaobserwowali piloci samolotu lecącego w odległości 1400 km, a infradźwięki zarejestrowano w odległej Kenii. Siłę eksplozji oszacowano na 1.1–2.1 kTNT. Ślad bolidu na niebie był widoczny jeszcze przez kilkadziesiąt minut po spadku [article]. | |
Obszar spadku i miejsca znalezisk |
Pierwsze znaleziska |
Zaraz potem na teren spadku wyruszyły pierwsze ekipy poszukiwawcze z Instytutu SETI i uniwersytetu w Chartumie. Na pierwszej wyprawie (5–8 grudzień) znaleziono 15 okazów o całkowitej masie 563g. Pierwszy okaz 6 grudnia późnym popołudniem znalazł Mohammed Alameen. Druga wyprawa w rejon spadku (25–30 grudnia) dodała jeszcze 47 okazów. W sumie po bardzo systematycznym przeszukaniu terenu znaleziono 3.95 kg (największy 283g) meteorytów w 280 fragmentach na obszarze o rozmiarach 28x5 km. | |
Znalezione meteoryt mają ciemną, cienką skorupę, są bardzo porowatymi, owalnymi okazami o
średnicach od 1 do 10 cm. Najmniejszy fragment ważył 1.5 g, największy 283 g. Meteoryty ze spadku
asteroidy 2008 TC3 zostały nazwane Almahata Sitta i sklasyfikowane jako ureilit
anomalny, polimiktyczny. Jest to jedyny z czterech tego typu meteorytów znalezionych poza Antarktydą [MDBinf].
Na temat tego wyjątkowego meteorytu można znaleźć w internecie mnóstwo informacji, m.in.: W listopadzie 2009 roku inna asteroida minęła Ziemię tylko o 14000 km! |
|
|
|
art. Pilski Andrzej S., Zderzenie z planetoidą, METEORYT
3/2008, p.20. Krótka relacja ze spadku meteorytu Almahata Sitta* z planetoidy 2008 TC3. art. Pilski Andrzej S., Almahata Sitta – kilka meteorytów w jednym, METEORYT 2/2010, pp.13–14. Przeglądając wyniki konferencji 41st Lunar and Planetary Science Conference (z 2010 roku), autor omawia wyniki badań spadku Almahata Sitta*. Okazuje się, że meteoryt ten składa się z fragmentów o diametralnie różnej budowie. Zidentyfikowano ureility drobno- i gruboziarniste, fragmenty enstatytowe i zawierające części (a nawet całe okazy) chondrytów zwyczajnych! Przykłady takich fragmentów na stronach Haberera. movies: na YouTube jest wykład Petera Jenniskensa na temat asteroidy 2008 TC3, spadku i badań Almahata Sitta*.!!! NASA RELEASE 10-340: Discovers Asteroid Delivered Assortment of Meteorites |
|
Meteoritical Bulletin Database: name: Almahata Sitta; state/province/county: Sudan, NahranNil, Nubian Desert; date: Dec 05, 2008; lat/long: 20o46.15'N, 32o17.96'E; mass: 3950g; pieces: 47; class: ureilite, polymict, anomalous; shock stage: S0; weathering grade: W0; fayalite: 8 to 5 mol%; ferrosilite: 2 mol%; wollastonite: 4 mol% [minerals]; comment: debris from asteroid 2008 TC3. |
|
Analiza dynamiki spadku bolidu Almahata Sitta, jego defragmentacja i obliczone naprężenia jakim podlegał, klasyfikują go do grupy IIIb/a wg kryterium PE. [meteoroids][ablation] | |
Widma asteroid uważanych za ciała macierzyste ureilitów należą do klasy S (S-class). Jednak widmo asteroidy 2008 TC3 i widmo fragmentu no.7 ureilita Almahata Sitta są bardziej podobne do widm asteroid klas B lub F ze wskazaniem na klasę F. Asteroidy klasy F stanowią tylko ~1.3% populacji asteroid. Symulacje pierwotnej orbity 2008 TC3 wskazują na asteroidę 1998 KU2 jako ciało macierzyste Almahata Sitta. [fullresolution] | |
|
Meteorites Collection 2002–2020 © Jan Woreczko & Wadi |
Page update: 2020-06-04 13:57 |